ઇન્ડિયા મેરીટાઇમ વીક 2025 માં બ્લુ ઇકોનોમી મિશન માટે અદાણી પોર્ટ નવું બેન્ચમાર્ક બન્યું

ભારતના સૌથી મોટા પોર્ટ ડેવલપર અને ઓપરેટર – અદાણી પોર્ટ્સ એન્ડ સ્પેશિયલ ઇકોનોમિક ઝોન લિમિટેડ (APSEZ) દર્શાવે છે કે કેવી રીતે ટેકનોલોજી, સમાવેશ અને સ્વદેશી નવીનતા રાષ્ટ્રની આત્મનિર્ભર અને ટકાઉ દરિયાઇ ભવિષ્ય તરફની યાત્રાને શક્તિ આપી રહી છે. 27-31 ઓક્ટોબર દરમિયાન મુંબઈના બોમ્બે એક્ઝિબિશન સેન્ટર ખાતે યોજાતો ઇન્ડિયા મેરીટાઇમ વીક (IMW) 2025, ફક્ત એક નીતિ પ્લેટફોર્મ જ નથી. તે ભારતના દરિયાઇ પુનરુત્થાનનું વિઝન છે. બંદરો, શિપિંગ અને જળમાર્ગ મંત્રાલય હેઠળ ઇન્ડિયન પોર્ટ્સ એસોસિએશન (IPA) દ્વારા આયોજિત, આ કાર્યક્રમ 1,00,000 થી વધુ પ્રતિનિધિઓ, 500+ પ્રદર્શકો, 200+ વૈશ્વિક વક્તાઓ અને 100+ દેશોના સહભાગીઓને વૈશ્વિક દરિયાઈ અર્થતંત્રના ભવિષ્યનો નકશો બનાવવા માટે એકત્ર કરે છે. આ વૈશ્વિક સંકલનના કેન્દ્રમાં ભારતનું સૌથી મોટું પોર્ટ ડેવલપર અને ઓપરેટર, અદાણી પોર્ટ્સ એન્ડ સ્પેશિયલ ઇકોનોમિક ઝોન લિમિટેડ (APSEZ) છે, જે રાષ્ટ્રના બ્લુ ઇકોનોમીને આકાર આપવામાં તેની મુખ્ય ભૂમિકા દર્શાવે છે. તેના મંડપ દ્વારા, APSEZ એ દર્શાવે છે કે ટેકનોલોજી, સમાવેશ, મેક-ઇન-ઇન્ડિયા નવીનતા અને ટકાઉપણું ભારતની દરિયાઇ વૃદ્ધિની વાર્તાને કેવી રીતે ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરી રહ્યા છે. 29 ઓક્ટોબરના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની હાજરી, ત્યારબાદ ગ્લોબલ મેરીટાઇમ CEO ફોરમ, દરિયાઇ વિશ્વનું નેતૃત્વ કરવાની ભારતની મહત્વાકાંક્ષાને વધુ રેખાંકિત કરશે. છેલ્લા દાયકામાં, ભારતનો દરિયાઇ નીતિ લેન્ડસ્કેપ સાગરમાલા અને મેરીટાઇમ વિઝન 2030 ના બે માળખા હેઠળ ઝડપથી વિકસિત થયો છે, જેમાં બંદરો, શિપિંગ અને આંતરિક જળમાર્ગોમાં 150 થી વધુ પહેલનો સમાવેશ થાય છે. આ મુખ્ય કાર્યક્રમોનો ઉદ્દેશ્ય બંદર- આધારિત વિકાસને આગળ ધપાવીને, લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચ ઘટાડીને અને ટકાઉ દરિયાકાંઠાના માળખાને પ્રોત્સાહન આપીને ભારતને વૈશ્વિક દરિયાઇ હબ તરીકે સ્થાન આપવાનો છે – જે આત્મનિર્ભર ભારતના તમામ મુખ્ય સક્ષમકર્તાઓ છે. આ પરિવર્તન વચ્ચે, વૈવિધ્યસભર અદાણી ગ્રુપનો ભાગ, APSEZ, ભારતના બંદર-આધારિત વિકાસના પાયાના પથ્થર તરીકે ઉભરી આવ્યો છે. ૧૯૯૦ ના દાયકાના અંતમાં ગુજરાતના મુન્દ્રા ખાતેના એક જ બંદરથી, APSEZ હવે સમગ્ર ભારતમાં ૧૫ અને વિદેશમાં ચાર બંદરોનું સંચાલન કરે છે, જેને ૧૨ મલ્ટિમોડલ લોજિસ્ટિક્સ પાર્ક, 132 રેક અને 5,000+ વાહનોના કાફલા દ્વારા સપોર્ટ કરવામાં આવે છે. ભારતના કુલ કાર્ગોના લગભગ એક ચતુર્થાંશ ભાગનું સંચાલન કરીને APSEZ આજે દેશની સૌથી મોટી સંકલિત પરિવહન ઉપયોગિતાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. IMW ૨૦૨૫માં, APSEZ મંડપ ચાર મુખ્ય સ્તંભો – આત્મનિર્ભર ભારત, મહિલા સશક્તિકરણ, AI-સંચાલિત લોજિસ્ટિક્સ અને અસર – ની આસપાસ બાંધવામાં આવ્યું છે. આ વર્ષે મુખ્ય ધ્યાન એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર પર છે જે મેક-ઇન-ઇન્ડિયા ફ્રેમવર્ક હેઠળ ભારતના બંદર, ડ્રેજિંગ અને બંદર ક્ષમતાઓને આગળ વધારશે. તેના હાર્બર બિઝનેસ હેઠળ, APSEZ દરિયાઈ સેવાઓમાં તેના નેતૃત્વને મજબૂત બનાવતા અનેક લાંબા ગાળાના MoU પર હસ્તાક્ષર કરશે:  મુંબઈ પોર્ટ ઓથોરિટી (MBPA) સાથે સાત વર્ષ માટે છ ASTDS ટગ અને 15 વર્ષ માટે એક ગ્રીન (GTTP) ટગના સપ્લાય અને ચાર્ટર ભાડા માટે  VO ચિદમ્બરનાર પોર્ટ ઓથોરિટી (VOCPA), તમિલનાડુ, સાત વર્ષ માટે બે હાર્બર ટગના ચાર્ટર ભાડા માટે  ચેન્નાઈ પોર્ટ ઓથોરિટી (ChPA) સાથે એક 60 TBP એસ્કોર્ટ ટગ વેસલ (ETV) ના ચાર્ટર ભાડા માટે  બાર ટગબોટના નિર્માણ માટે ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ શિપિંગ (DGS) સાથે, 29 ઓક્ટોબરે પીએમ મોદીની હાજરીમાં હસ્તાક્ષર કરવામાં આવશે ડ્રેજિંગ સેગમેન્ટમાં, APSEZ સ્વ-સંચાલિત ગ્રેબ ડ્રેજરના નિર્માણ માટે MoU પર હસ્તાક્ષર કરશે, જે સ્વદેશી દરિયાઈ એન્જિનિયરિંગમાં વધુ એક સીમાચિહ્નરૂપ બનશે. APSEZ વઢવન બંદર, હલ્દિયા બંદર, વિઝિંજામ LNG બંકરિંગ અને દિઘી બંદર પર નવા અને વ્યૂહાત્મક વિકાસ માટે MoU પર હસ્તાક્ષર કરશે, જે ક્ષમતા નિર્માણ અને ગ્રીન ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રત્યેની તેની પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે. APSEZ ના પ્રદર્શનનું મુખ્ય આકર્ષણ ભારતનું પ્રથમ ટ્રેઇલિંગ સક્શન હોપર ડ્રેજર (TSHD) સિમ્યુલેટર છે, જે ARI સિમ્યુલેશન દ્વારા મેક-ઇન-ઇન્ડિયા પ્રોગ્રામ હેઠળ APSEZ માટે સ્વદેશી રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે – એક સીમાચિહ્નરૂપ જે ભારતના એન્જિનિયરિંગ કૌશલ્યને મજબૂત બનાવે છે અને સ્થાનિક ઉત્પાદન દ્વારા બંદર ક્ષમતા વધારવાના સાગરમાલાના ધ્યેયને સમર્થન આપે છે. ભારતના પ્રથમ ટ્રાન્સશિપમેન્ટ હબ, કેરળના વિઝિંજામ બંદર પર, APSEZ એ દેશના પ્રથમ મહિલા ક્વે ક્રેન ઓપરેટરોને તાલીમ આપી છે અને તૈનાત કર્યા છે, જે દર્શાવે છે કે ટેકનોલોજી અને કૌશલ્ય વિકાસ દરિયાઇ કામગીરીમાં સમાન તકો કેવી રીતે ઊભી કરી શકે છે. તેનું ઝીરો ટચ મલ્ટી-મોડલ લોજિસ્ટિક્સ પ્લેટફોર્મ AI-સંચાલિત આગાહી વિશ્લેષણનો ઉપયોગ કરીને બંદરો, રેલ, રોડ અને આંતરદેશીય જળમાર્ગોને એકીકૃત કરે છે, જે લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચ ઘટાડવા અને કાર્યક્ષમતામાં સુધારો કરવામાં સીધો ફાળો આપે છે – જે ભારતની વેપાર સ્પર્ધાત્મકતાને વધારવાની ચાવી છે. અદાણી સ્કિલ્સ એન્ડ એજ્યુકેશન (ASE) દ્વારા, APSEZ એ બે વર્ષમાં 8,000 થી વધુ યુવાનોને બંદરો અને લોજિસ્ટિક્સમાં તાલીમ આપી છે, જેનાથી 100% રોજગાર પ્રાપ્ત થઇ છે. તેનો મુખ્ય “કર્મ શિક્ષા” કાર્યક્રમ – ભારતનો પ્રથમ NCVET-માન્યતા પ્રાપ્ત ડિપ્લોમા ઇન પોર્ટ્સ એન્ડ લોજિસ્ટિક્સ – વર્ગખંડમાં શિક્ષણને વ્યવહારુ અનુભવ સાથે જોડે છે. APSEZ નેટવર્કમાં, 53,000 વ્યક્તિઓએ સલામતી તાલીમ લીધી છે, અને ફક્ત આંધ્રપ્રદેશના અદાણી કૃષ્ણપટ્ટનમ બંદર પર 7,000 યુવાનો અને મહિલાઓને કૌશલ્ય પ્રાપ્ત થયું છે. ભારતનું બ્લુ ઇકોનોમી, જે GDP ($13.2 બિલિયન) માં લગભગ 4% યોગદાન આપે છે તે માછીમારી, નવીનીકરણીય ઊર્જા, દરિયાકાંઠાના પ્રવાસન અને લોજિસ્ટિક્સમાં ઝડપથી વૃદ્ધિનો સીમાચિહ્ન બની રહ્યું છે. બંદર માળખાગત સુવિધાઓમાં અને ગ્રીન પહેલોમાં જેવીકે ગ્રીન ટગ ટ્રાન્ઝિશન પ્રોગ્રામ (GTTP) અને હરિત સાગર માર્ગદર્શિકા માં 100% FDI ની મંજૂરી થી ટકાઉપણું અને આત્મનિર્ભરતા એકબીજા સાથે ભળી રહ્યા છે. APSEZ આ રાષ્ટ્રીય લક્ષ્યોને નવીનીકરણીય ઊર્જા અપનાવવા, ઇલેક્ટ્રિફાઇડ ક્રેન્સ, ગંદા પાણીના રિસાયક્લિંગ અને કાર્બન-ન્યૂટ્રલ ટર્મિનલ્સ દ્વારા પૂર્ણ કરે છે. વૈશ્વિક સ્તરે પણ, APSEZ ભારતના SAGAR વિઝન (પ્રદેશમાં બધા માટે સુરક્ષા અને વૃદ્ધિ) ને હાઇફા (ઇઝરાયલ), કોલંબો (શ્રીલંકા), ક્વીન્સલેન્ડ (ઓસ્ટ્રેલિયા) અને દાર એસ સલામ (તાંઝાનિયા) માં સ્થાપિત કરી રહ્યું છે જે પ્રાદેશિક સહયોગ અને વેપાર સ્થિતિસ્થાપકતામાં વધારો કરે છે ભારત "સમુદ્રના દાયકા" તરફ આગળ વધી રહ્યું છે, ત્યારે અદાણી પોર્ટ્સનું નેતૃત્વ મેક-ઇન-ઇન્ડિયા, ડિજિટલ પરિવર્તન અને સમાવિષ્ટ વૃદ્ધિ દ્વારા એક નવા યુગની શરૂઆત કરી રહ્યું છે. એમઓયુ હાઇલાઇટ્સ: ઇન્ડિયા મેરીટાઇમ વીક 2025 ઇન્ડિયા મેરીટાઇમ વીક 2025માં, અદાણી પોર્ટ્સ એન્ડ સ્પેશિયલ ઇકોનોમિક ઝોન લિમિટેડ (APSEZ) ભારતના મેરીટાઇમ અને મેન્યુફેક્ચરિંગ ઇકોસિસ્ટમને મજબૂત બનાવતા મુખ્ય એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કરશે. તેના હાર્બર બિઝનેસ હેઠળ, APSEZ ટગના સપ્લાય અને ચાર્ટર ભાડા માટે MBPA, VOCPA અને ChPA સાથે ભાગીદારી કરશે, અને મેક-ઇન-ઇન્ડિયા હેઠળ 12 ટગબોટ બનાવવા માટે DGS સાથે ભાગીદારી કરશે. ડ્રેજિંગમાં, તે સ્વ-સંચાલિત ગ્રેબ ડ્રેજર બનાવશે. પોર્ટ્સ સેગમેન્ટમાં એમઓયુ, વઢવાણ, હલ્દિયા, દિઘી અને વિઝિંજામ LNG બંકરિંગ ખાતેના વિકાસને આવરી લે છે. એકસાથે, આ વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી ટકાઉ બંદર માળખાગત સુવિધાઓ, સ્વદેશી જહાજ નિર્માણ અને બ્લૂ અર્થતંત્ર વૃદ્ધિમાં APSEZ ના નેતૃત્વને મજબૂત બનાવે છે.